Raadsinformatie

Zoek je informatie over de gemeenteraad? Ga dan naar de raadsinformatie.

Lees voor Translate

Kaderstelling Integrale Veiligheid

Wij zijn een gemeente van gemeenschappen. Hier werken inwoners, ondernemers en organisaties samen aan een Peel en Maas waarin het goede leven nu en in de toekomst beleefd kan worden. Een Peel en Maas waarin gemeenschappen zelf vorm en inhoud geven aan hun eigen leefwereld.

Inhoudsopgave

Inleiding

We zijn als gemeente pas effectief wanneer we op een respectvolle manier om weten te gaan met al het waardevolle dat inwoners, ondernemers en organisaties met elkaar samen doen. Dat vraagt om een overheid die zich ervan bewust is wanneer ze wel en wanneer ze niet aan zet is.

Een overheid die zich in het denken en doen laat inspireren door drie kernwaarden: diversiteit, duurzaamheid en zelfsturing. Het concept van de meervoudige overheid, met daarin de rollen van de autoritaire, regelgestuurde en communicatieve overheid helpt ons hierbij.

Kaderstelling in Peel en Maas

Vanuit deze rolopvatting maken wij beleid. Dat betekent dat we dit beleid onder andere opbouwen op basis van de waardevolle inzichten van inwoners, ondernemers en organisaties die werken aan een Peel en Maas waarin het goed leven is. Wij ontwerpen dit beleid dus niet ‘vanachter ons bureau’ voor de lokale samenleving.

De manier waarop we als gemeente in de wereld staan hebben we vertaald in de manier waarop we in Peel en Maas tot kaderstellend beleid komen. Om te komen tot de kaderstelling die nu voor u ligt hebben we – op hoofdlijnen – de volgende stappen gezet:

  1. We hebben een zogenaamd ‘Omgevingsbeeld’ opgesteld. Dit is een document waarin we zo feitelijk mogelijk een aantal trends en ontwikkelingen hebben benoemd die relevant zijn voor deze kaderstelling. Dit omgevingsbeeld hebben we als bijlage aan deze kaderstelling toegevoegd.
  2. Vervolgens organiseerden we enkele zogenaamde ‘ambitiegesprekken’. Tijdens deze gesprekken gingen mensen die ontwikkelgericht denken met elkaar in gesprek over actuele onderwerpen die binnen het thema spelen. Op basis van deze gesprekken – en uiteraard op basis van de gesprekken die we dagelijks hebben met inwoners, ondernemers en organisaties en allerlei andere bronnen – kwamen we tot een gedeelde ambitie op dit thema. Deze ambitie wordt onderschreven door inwoners en organisaties die met ons willen werken aan deze gedeelde ambitie.
  3. Daarna stelden we op programmaniveau een aantal doelen op die ons als gemeente helpen om onze bijdrage te leveren aan de gedeelde ambitie. Onze drie kernwaarden vormen hierbij een waardevolle bron van inspiratie.Deze kaderstelling kijkt 10 jaar vooruit en geldt daarmee voor de periode 2024 – 2034. Zoals gebruikelijk herijken we deze kaderstelling na 5 jaar.

Jaarlijkse concretisering in de uitvoeringsafspraken

Deze kaderstelling wordt jaarlijks geconcretiseerd door een aantal uitvoeringsafspraken op te nemen in de programmabegroting van het betreffende jaar. In de begroting geeft het college aan wat zij concreet wil doen in dat jaar om een bijdrage te leveren aan de door de raad vastgestelde programmadoelen.

Gedeelde ambitie Integrale Veiligheid (2035)

In dit hoofdstuk staat de gedeelde ambitie voor het thema Integrale Veiligheid. Een ambitie van inwoners, ondernemers en organisaties die met ons willen werken aan een Peel en Maas waarin het goed leven is. Als gemeente onderschrijven wij deze ambitie van harte. Tussen aanhalingstekens zijn quotes opgenomen van deelnemers aan de ambitiegesprekken.

Gedeelde ambitie Integrale Veiligheid

Peel en Maas is een plek waar je in vrijheid en veiligheid jezelf kan zijn. In deze gemeente van gemeenschappen zien mensen om naar elkaar en zijn zij betrokken bij elkaar. Er is ruimte voor ieders mening en er wordt respectvol met elkaar omgegaan.

In Peel en Maas groeit jeugd veilig op, kunnen ondernemers veilig ondernemen en kunnen bezoekers van de horeca en evenementen veilig uitgaan. Hier beleven inwoners de ruimte en worden zij aangesproken wanneer dit te zeer ten koste gaat van de ruimte van andere inwoners. Hier nemen bedrijven en branches zelf verantwoordelijkheid voor het naleven van wet- en regelgeving in plaats van dat overheidsregulering hen hiertoe aanzet. Hier delen inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden de verantwoordelijkheid voor een veilig samenleven.

Zij werken iedere dag weer – ieder vanuit een eigen verantwoordelijkheid – aan een veilige samenleving. Dit vanuit de overtuiging dat veiligheid het fundament is waarop vrijheid kan bestaan. Tegelijkertijd realiseren we ons dat 100 procent veiligheid een illusie is.

'We doen met elkaar al heel vele goed is'

Toenemend gemeenschapseigenaarschap

Het waarborgen van veiligheid is altijd een klassieke overheidstaak geweest. Sterker nog; het waarborgen en handhaven van veiligheid in de samenleving is één van de belangrijkste redenen geweest voor het ontstaan van instituties als de overheid. Overheidsorganisaties blijven ook in de toekomst op dit terrein een belangrijke rol spelen. Maar, we zien meer en meer initiatieven vanuit de samenleving ontstaan die ervoor zorgen dat het ‘gemeenschapseigenaarschap’ op dit terrein toeneemt. Initiatieven die uitgaan van ‘omzien naar elkaar’ en ‘samenredzaamheid’ en die er daarmee voor zorgen dat Peel en Maas een veilige samenleving is.

'Zonder verbinding heeft het allemaal geen zin'

Een sterk netwerk

Alle professionele organisaties die een rol hebben in het zorgen voor een veilig Peel en Maas, werken als betrouwbare en proactieve partners met elkaar samen. Zij doen dit met respect voor de waardevolle initiatieven die inwoners, ondernemers en organisaties zelf ontplooien. Zij zorgen ervoor dat de vakmensen in de praktijk de ruimte krijgen om hun waardevolle werk te leveren en in staat zijn om met elkaar een sterk netwerk te vormen. De ligging van Peel en Maas noopt ons daarbij ook over de landsgrenzen heen te kijken.

'Vertrouwen en elkaar kennen is de basis'

Kennen en gekend worden is de basis. Niet allerlei gedetailleerde regels en protocollen, maar de onderlinge relaties en het profssioneel gezonde verstand zijn hierbij leidend. ‘Verantwoordelijkheid’ en ‘lef’ zijn begrippen die onderdeel uitmaken van dit vakmanschap.

'Het is belangrijk om lef te hebben en om buiten de gebaande paden te denken en te handelen, om zo maatwerk te leveren'

Dat betekent ook dat professionals verder kijken dan alleen het eigen vakgebied. Samenwerking en afstemming tussen de verschillende domeinen, zoals die tussen zorg en veiligheid, zijn vanzelfsprekend. Omdat we alleen dan kunnen zorgen voor een sluitende aanpak en een stevig vangnet.

Weerbaar tegen ondermijning

Peel en Maas is weerbaar tegen ondermijning. In Peel en Maas benaderen we ondermijning als een maatschappelijk probleem, niet enkel als een veiligheidsprobleem. Inwoners, ondernemers en organisaties herkennen signalen van ondermijning en weten bij het herkennen van deze signalen wat te doen.

Vanuit een stevige bestuurlijke aanpak zijn veiligheidspartners in staat en bereid om informatie met elkaar te delen, omdat een goede, gedeelde informatiepositie bijdraagt aan de bestrijding van ondermijning. De privacy van betrokkenen wordt hierbij niet uit het oog verloren.

'Ga als overheid eens praten met ondernemers, vaak weten de ondernemers echt wel 'waar het niet klopt''

Robuust en wendbaar bij rampen en crises

In de gevallen dat wij geconfronteerd worden met rampen en crises, bijvoorbeeld bij hoogwater van de Maas, helpt het ontzettend dat het sociale weefsel van Peel en Maas sterk is en de lokale samenleving veerkrachtig is. Als we in Peel en Maas geconfronteerd worden met crises is de samenwerking tussen veiligheidspartners robuust. Veiligheidspartners zorgen ervoor dat inwoners in het geval van een ramp of crisis weten wat ze wel en niet behoren te doen.

Kaders die ruimte en houvast geven

Het vakmanschap van professionals vindt houvast in duidelijke (overheids)kaders. Duidelijke kaders die de professionals op de werkvloer ook de veiligheid geven die ze nodig hebben. Kaders die het onderliggende doel als uitgangspunt nemen en dit doel versterken in plaats van belemmeren. De gemeente en andere veiligheidspartners kijken hierbij kritisch naar regeldruk. Waar dit mogelijk is, wordt er gewerkt met doelregels.

Tegen overtreding van regels en kaders treedt de gemeente daadkrachtig op. Goed uitleggen waarom de gemeente de dingen doet die ze doet en uitleg geven over het ‘hoe en waarom’ van kaders en regelgeving is dan ook van groot belang, omdat dit zorgt voor meer begrip voor het doen en laten van de overheid. De gemeente handhaaft regels op een transparante manier, zodat overtredingen worden beëindigd en inwoners kunnen vertrouwen op hun gemeentebestuur.

'Niet vinken maar een risico-gestuurde aanpak'

Programmadoelen

Dit hoofdstuk gaat over de bijdrage die we als gemeente leveren aan een Peel en Maas waarin het nu en in de toekomst goed en veilig leven is. We beginnen met de missie, die als het ware de brug vormt tussen de gedeelde ambitie en de programmadoelen. Na de missie komen de programmadoelen zelf aan bod. Dit zijn doelen die ons als gemeente helpen om onze bijdrage te leveren aan het behalen van de gedeelde ambitie.

Programma 5.1 Integrale Veiligheid

Peel en Maas is een veilige gemeente. We leveren als gemeente graag onze bijdrage om dat zo te houden. Dat doen we door te investeren in de ontwikkeling van vitale gemeenschappen vanuit de overtuiging dat krachtige gemeenschappen vragen om minder veiligheidsinzet van overheden en professionele organisaties. We doen dit ook door op een bij Peel en Maas passende manier in te zetten op preventie.

We denken goed na over de vraag waar we preventie wel of niet inzetten. We realiseren ons namelijk dat preventie er ook voor kan zorgen dat we inwoners onze ‘overheidswaarden en -normen’ opdringen en dat we hen daarmee de ruimte kunnen ontnemen om met eigen creativiteit en vanuit eigen waarden na te denken over maatschappelijke vraagstukken

Daarnaast werken we samen met inwoners en maatschappelijke en professionele veiligheidspartners aan een veilig Peel en Maas. Deze samenwerking vindt plaats vanuit de eigen verantwoordelijkheid die al deze samenwerkingspartners hebben. We vinden het belangrijk om hier scherp naar te kijken, omdat dit zorgt voor duidelijkheid in de samenwerking. Daarbij streven we naar optimale afstemming en samenwerking tussen de verschillende domeinen, zoals die van zorg en veiligheid. Bij de inrichting en het beheer van de openbare ruimte houden we ook rekening met veiligheidsvraagstukken.

Wij leveren als gemeente onze bijdrage door te handelen wanneer onveilig situaties zich voordoen. Wij voeren onze wettelijke taken op een duidelijke en rechtvaardige manier uit. We leggen uit waarom we bepaalde keuzes maken, omdat we denken dat inwoners daardoor beter het belang van regelgeving begrijpen en dit begrip leidt tot betere naleving. Overtredingen worden aangepakt met behulp van verschillende juridische maatregelen, in samenwerking met andere handhavingsorganisaties.

Programmadoel 1: Inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties voelen zich verantwoordelijk en mede-eigenaar van een veilige woon- en leefomgeving

Onze rol in een veilig Peel en Maas is relevant en tegelijkertijd begrensd. We kunnen niet altijd en overal aanwezig zijn om voor een veilige omgeving te zorgen. Om in Peel en Maas veilig samen te leven met elkaar is het nodig dat inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties zich ook verantwoordelijk voelen en zich inzetten voor een veilige fysieke, sociale en digitale woon- en leefomgeving. We staan actief in verbinding met de gemeenschap, juist ook in de ‘koude fase’, zodat er een bondgenootschap kan ontstaan dat gebaseerd is op vertrouwen.

Kaderstellende uitgangspunten:

Programmadoel 2: Een weerbaar Peel en Maas dat bestand is tegen ondermijning

Als het gaat om een weerbaar Peel en Maas onderscheiden we drie pijlers: maatschappelijke weerbaarheid, bestuurlijke en ambtelijke weerbaarheid en een integrale aanpak van casuïstiek. Inwoners zijn zich ervan bewust dat ondermijning ook in Peel en Maas voorkomt en dat dat risico’s en negatieve gevolgen met zich meebrengt. Inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties herkennen signalen en weten wat daar mee te doen. Professionele veiligheidsorganisaties waarborgen zo veel als mogelijk de veiligheid van inwoners die signalen van ondermijning melden.

In Peel en Maas – waar gemeenschappen sterk zijn – is het niet vanzelfsprekend dat signalen van ondermijning gemeld worden. Daar kan de betrokkenheid met elkaar en het elkaar kennen juist een belemmerende factor in vormen.
Bestuur en ambtenaren erkennen de gevaren en risico's van ondermijning, herkennen signalen en hebben een duidelijk handelingsperspectief. De gemeente is, vanuit een goede informatiepositie, regisseur van een integrale aanpak van ondermijning. In de aanpak wordt samengewerkt met relevante maatschappelijke en professionele partners én inwoners, ieder vanuit zijn eigen taken en bevoegdheden.

Kaderstellende uitgangspunten:

Programmadoel 3: Een Peel en Maas dat adequaat is voorbereid op rampen en crises

We gaan uit van een toename van risico's op rampen en crises die een grote maatschappelijke impact hebben. Het is realistisch dat we (weer) te maken krijgen met onder andere hoogwater, droogte (het natuurbrandrisico neemt toe) en crises op het gebied van cyber met uitval van vitale voorzieningen. Dat geldt ook voor vormen van maatschappelijke onrust met grote impact op de openbare orde en veiligheid.

De overheid heeft een belangrijke verantwoordelijkheid in de voorbereiding op een ramp of crisis. Ook bij de bestrijding van een ramp of crisis is de overheid aan zet. Samen met Veiligheidsregio Limburg-Noord houden we de repressieve inzet op peil. Het is echter net zo belangrijk dat inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties zich medeverantwoordelijk voelen en voorbereid zijn. Zowel in het voorkomen van een ramp of crisis als zichzelf en de samenleving veilig te houden tijdens rampen en crises of de impact ervan te beperken.

Kaderstellende uitgangspunten:

Programmadoel 4: Een Peel en Maas waar een diversiteit aan meningen, inzichten en culturen naast elkaar kunnen bestaan

We zijn alert op de mogelijke oorzaken en gevolgen van polarisatie in de vorm van radicalisering en extremisme. Deze gevolgen kunnen ontwrichtend zijn en de veiligheid en het veiligheidsgevoel aantasten. Samen met onze (professionele) partners maar ook met hulp van inwoners krijgen we signalen vroegtijdig in beeld en passen we de juiste (preventieve) interventies toe.

Kaderstellende uitgangspunten:

Programmadoel 5: Een Peel en Maas waar jongeren veilig opgroeien

Jongeren hebben in Peel en Maas de ruimte om ‘jong te zijn’. Ze gaan uit en ontmoeten elkaar op straat en online. Rondhangen mag, maar overlast veroorzaken niet. We realiseren ons daarbij dat overlast een subjectief begrip is. Samen met zorg- en veiligheidspartners en onderwijs monitoren we de situatie en plegen we interventies om overlast aan te pakken. We doen hierbij een nadrukkelijk beroep op de eigen verantwoordelijkheid van inwoners en gemeenschappen als het gaat om preventie en het met elkaar bespreekbaar maken van overlast en ander ongemak.

We willen voorkomen dat jongeren een verkeerde afslag nemen en de stap maken naar de criminele wereld. Deze wereld heeft op een aantal jongeren een sterke aantrekkingskracht. Snel en veel geld verdienen met bijbehorende status kan voor met name kwetsbare jongeren aanlokkelijk zijn. Als we een bijdrage kunnen leveren aan de weerbaarheid van jongeren tegen de aanzuigende werking van de criminele wereld, verkleinen we het risico dat jongeren verkeerde keuzes maken.

Kaderstellende uitgangspunten:

Programmadoel 6: Een Peel en Maas waarin de afstemming en samenwerking tussen het zorg- en veiligheidsdomein vanzelfsprekend is

Veiligheid beschouwen wij als sluitstuk. De vitaliteit van gemeenschappen, de eigen verantwoordelijkheid en de betrokkenheid van ondernemers, organisaties en inwoners vormen een belangrijk aandeel in de mate van veiligheid in Peel en Maas. Dat geldt ook voor de mate waarin (al dan niet kwetsbare) inwoners in staat zijn op een zo volwaardig mogelijke manier mee te doen aan het samen leven. Vanuit dat perspectief is het belangrijk dat de domeinen van zorg en veiligheid goed op elkaar zijn afgestemd en professionals die actief zijn in deze domeinen op een goede manier weten samen te werken.

Kaderstellende uitgangspunten:

Programmadoel 7: Een Peel en Maas waarin de fysieke leefomgeving gezond en veilig is

We geven invulling aan het waarborgen van een gezonde, nette en veilige leefomgeving door een combinatie van preventieve en corrigerende maatregelen. Dit proces omvat meerdere aspecten, waaronder beleidsvorming, toezicht en handhaving. Door het houden van preventief toezicht dragen we bij aan het behoud van een fijne leefomgeving en het goede leven in Peel en Maas. Wanneer toezicht niet tot het gewenste resultaat leidt, wordt er overgegaan tot handhaving.

Met deze integrale benadering vinden we een balans tussen preventie, toezicht en handhaving, waarbij de focus ligt op samenwerking met inwoners en andere instanties om een gezonde en veilige leefomgeving te waarborgen.

Kaderstellende uitgangspunten:

Kaderstelling Integrale Veiligheid

Omgevingsbeeld