Mockingbird: een nieuwe werkwijze in pleegzorg die verbindt

3 februari 2025

In Noord-Limburg werkt een aantal pleeggezinnen sinds kort met een nieuwe werkwijze: Mockingbird. Deze werkwijze richt zich op het versterken van informele netwerken en het normaliseren van pleegzorg, met als doel pleeggezinnen en -kinderen beter te ondersteunen. Wat houdt deze aanpak precies in, en hoe ervaren de betrokkenen het? We hebben gesproken met wethouder Natasja Vaasen, Pactum-pleegzorgwerker Evi van de Vorstenbosch, en Angelieke en Jos, een ervaren pleegouderpaar dat de rol van ‘hubhome’ vervult binnen dit model.

Wat is Mockingbird?

Evi van Pactum legt uit hoe de aanpak verschilt van traditionele pleegzorg: 'Binnen Mockingbird vormt een groep pleeggezinnen een netwerk, met als spil een ervaren pleeggezin. Dit gezin biedt ondersteuning, een luisterend oor en zelfs een plek voor de pleegkinderen om te logeren. Het is bedoeld om een informele en vertrouwde sfeer te creëren, zoals je dat ook in een familie ziet.'

Het model vraagt een andere samenwerking tussen pleeggezinnen en hulpverleners. 'Onze maandelijkse bijeenkomsten zijn meer gericht op leuke en ontspannende activiteiten, zodat er verbinding ontstaat tussen de gezinnen. Ook de pleegzorgwerker is hierbij aanwezig, zodat ook band tussen pleegzorgwerkers en gezinnen sterker wordt. Hierdoor werk je makkelijker met elkaar samen,' aldus Evi.

De kracht van een centraal pleeggezin

Angelieke en Jos, ervaren pleegouders en nu de spil in het pleegzorgnetwerk in Noord-Limburg, vonden het een eer om deze rol op zich te nemen. 'Toen we benaderd werden, dachten we eerst dat we onderdeel van het netwerk zouden worden, maar het bleek dat we als pleegouders zijn geselecteerd die de spil in het netwerk vormen. Dat voelde als een groot compliment,' vertelt Angelieke.

Het echtpaar ziet hun hubhome, zoals dit centrale pleeggezin genoemd wordt, als een soort veilige haven. 'We willen er voor iedereen zijn, zoals een opa en oma dat zouden doen in een familie. Het mooie is dat pleegkinderen zich hier niet anders hoeven te voelen. Ze komen in een groep met kinderen die in dezelfde situatie zitten. Dat geeft herkenning en voorkomt dat ze zich buitengesloten voelen,' zegt Jos.

Een netwerk dat voor elkaar zorgt

Volgens wethouder Vaasen sluit de Mockingbird-werkwijze perfect aan bij de visie van de gemeenten in Noord-Limburg. 'We willen toe naar een samenleving waarin mensen meer naar elkaar omkijken. Mockingbird is daar een prachtig voorbeeld van: het versterkt netwerken, zorgt voor verbondenheid, en helpt gezinnen zichzelf te redden zonder directe hulpverlening. Dat is precies wat we willen bereiken,' vertelt ze.

De gemeenten in Noord-Limburg en het Bovenregionaal Expertisecentrum Jeugdhulp Limburg ondersteunen het project financieel en praktisch. 'We zorgen voor een kleine financiële garantstelling en faciliteren het netwerk. Het doel is juist dat dit initiatief bij de gezinnen zelf blijft, zonder dat wij ons ermee hoeven te bemoeien,' legt Vaasen uit.

De eerste ervaringen

De start van het project bracht meteen positieve reacties. 'Bij onze eerste bijeenkomst voelde je direct de connectie,' vertelt Evi. 'Pleegkinderen speelden samen, terwijl de pleegouders ervaringen uitwisselden. Er werd zelfs meteen contact gelegd voor oppasafspraken.'

Voor Angelieke en Jos is het vooral bijzonder om te zien hoe het vertrouwen groeit. 'Bij een gezin merkten we dat hun pleegkind het spannend vond om naar de eerste bijeenkomst te komen. We hebben toen voorgesteld om van tevoren al even langs te komen. Dat maakte een groot verschil,' deelt Angelieke.

Een hoopvolle toekomst

De betrokkenen hebben grote verwachtingen van Mockingbird. Wethouder Vaasen benadrukt het belang van opschalen als de aanpak succesvol blijkt: 'Als dit werkt, hebben we een fantastische voorziening in handen. Het mooie is dat de werkwijze gedragen wordt en dat we het kunnen uitbreiden naar andere regio’s.'

Ook Angelieke en Jos hopen dat Mockingbird breder wordt uitgerold. 'We zien het als een soort sneeuwbaleffect. Hoe meer pleegzorgnetwerken er komen, hoe beter. Het zou prachtig zijn als toekomstige pleegouders straks kunnen kiezen bij welk hubhome ze zich willen aansluiten.'

Het eerste jaar staat in het teken van opstarten en leren. Maar een ding is al duidelijk: Mockingbird brengt pleeggezinnen dichter bij elkaar en biedt hoop voor een sterkere pleegzorggemeenschap in Nederland.